مرکز آموزشی درمانی شهید اکبر آبادی

متخصصان و مسئولان وزارت بهداشت معتقدند واکسن کرونا برای مادر و جنین عارضه‌ایندارد و البته واکسیناسیون مادران پرخطر از اهمیت بیشتری برخوردار است.
به گزارش خبرنگار  حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان،   مادران باردار جزو گروه‌های پرخطر در زمان پاندمی کرونا هستند زیرا ریسک ابتلایشان به دلیل حضور جنین و فیزیولوژی خاص بدنشان، بیشتر از سایر افراد است. طبق آمار به دلیل حساسیت‌های این گروه سنی، ابتلا و بستری به ویژه بستری در آی سی یوها در یک سال اخیر روند افزایشی داشته است.   با توجه به نگرانی‌هاییمبنی بر ابتلای جنین یا نوزاد، باید مراقبت‌هاییکه از این گروه صورت می‌ گیرد، جدی و کامل باشد.  
در حال حاضر و با    توجه به تسریع واکسیناسیون و افزایش آمار تزریق واکسن در مادران باردار، یکی از اصلی‌ترین راه‌های حفظ سلامت این گروه آسیب پذیر، واکسیناسیون است زیرا به گفته متخصصان، هم خود مادر و هم جنین از ایمنی برخودار می‌شوند و در نتیجه در مواجهه با ویروس، محافظت خواهند شد.  
واکسن‌ های با فناوری  mRNA  برای خانم‌ های باردار بی‌خطر است
احمدی متخصص زنان و زایمان، در گفت‌ وگو با  باشگاه خبرنگاران جوان  اظهار کرد: همه واکسن‌ هایی که در جهان وجود دارند مجوز اضطراری تزریق دارند و این یعنی اطلاعات ما در مورد عوارض احتمالی واکسن قطعی و صد در صد نیست. اما باید به این نکته توجه داشت که تا کنون    عارضه خاصی از تزریق واکسن گزارش نشده است.
او ادامه داد: خانم‌ های باردار جزو افرادی که وارد مطالعات واکسیناسیون در کشور‌ های خارجی شدند و افرادی که در کارآزمایی فاز سوم واکسیناسیون قرار گرفتند، نبودند. با توجه به این شرایط گزارشاتی در مورد عوارض احتمالی واکسیناسیون خانم‌ های باردار وجود نداشت، اما از آغاز روند واکسیناسیون، انجمن‌ های تخصصی و معتبر دنیا تایید کردند که واکسن‌ هایی که بر پایه فناوری  mRNA  هستند، برای خانم‌ های باردار بی‌خطر است  .
احمدی افزود: پس از آن سایر واکسن‌ ها مثل واکسن‌ هایی که از ویروس‌ های ضعیف شده در آن استفاده شده بود برای تزریق تایید و مشخص شد. با توجه به اینکه درصد ابتلای خانم‌ های باردار نسبت به سایر افراد بیشتر نیست، اما اگر خانم بارداری مبتلا به کرونا شود، احتمال اینکه وارد مرحله شدید و حاد بیماری شود و بمیرد نسبت به افراد عادی بیشتر است، زیرا بارداری شرایطی است که وضعیت فیزیولوژیک را در بدن تغییر می‌ دهد و فرد را در دسته افراد پرخطر قرار می‌ دهد.
این متخصص زنان بیان کرد: مواردی هم بوده که مادر بارداری به کرونا مبتلا شده و به دلیل حاد بودن شرایط ناچار به زایمان زودرس شده یا حتی در موارد معدودی به دلیل شدت کرونا در مادر، جنین از دست رفته است؛ همه اینها متخصصان را به این نتیجه رساند که عوارض جزئی واکسیناسیون در برابر عوارض شدید ابتلا به کرونا بسیار ناچیز است و خانم‌ های باردار حتما باید واکسن را دریافت کنند.
احمدی در مورد نگرانی مادران باردار برای ابتلا به کرونا پس از واکسیناسیون گفت: واکسن‌ هایی که بر پایه ویروس ضعیف شده هستند، هیچ مشکلی برای مادران به وجود نمی‌ آورند، زیرا با وارد کردن ویروس ضعیف شده بدن را گول می‌ زنیم که آنتی‌ بادی تولید کند و در نتیجه فرد در برابر ابتلا به ویروس واقعی محافظت می‌ شود.
ابتدای سه ماهگی بهترین زمان تزریق واکسن مادران باردار
او گفت:     بهترین زمان برای تزریق واکسن در خانم‌ های باردار بعد از ورود به  ۱۲  هفتگی است زیرا شکل‌ گیری ارگان‌ های حیاتی جنین در  ۱۲  هفته اول شکل می‌ گیرد در نتیجه بعد از  ۱۲  هفته و یا همان سه ماهگی، خانم‌ ها مجوز تزریق واکسن را دارند.
این متخصص زنان تصریح کرد: طبق شیوه نامه‌ ها تجویز واکسن برای گروه‌ های پرخطر مثل مادران باردار بالای  ۳۵  سال، خانم‌ هایی که اضافه وزن دارند، مادرانی که دوقلو یا چندقلو باردار هستند، خانم‌ هایی که با  IVF  باردار شدند و خانم‌ هایی که بیماری زمینه‌ ای مثل فشار خون مزمن و دیابت بارداری دارند در اولویت تزریق واکسن هستند و در حال حاضر نیز تمام خانم‌ های باردار می‌ توانند واکسن را دریافت کنند.
احمدی در مورد تزریق واکسیناسیون در زمان نزدیک به زایمان گفت: توصیه ما این است که یک هفته قبل از زایمان و  ۱۰  تا  ۱۴  روز بعد از زایمان واکسن تزریق نشود، زیرا این نگرانی وجود دارد که عوارضی مثل تب، سردرد، ضعف و بدن درد خفیفی که پس از تزریق واکسن وجود دارد با عوارض احتمالی پس از زایمان و جراحی تداخل پیدا کند و نتوان این دو را از هم تفکیک کرد و در راستای درمان اقدام کرد.
نوزادان هم به کرونا مبتلا می‌شوند
آرش بردبار، فوق تخصص نوزادان در گفت‌ وگو با  باشگاه خبرنگاران جوان  اظهار کرد: سالهاست مشخص شده از طریق شیر مادر و جفت، سیستم ایمنی مادر به جنین و پس از تولد از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌شود. اگر مادر در طول دوره زندگی مبتلا به بیماری باشد و یا واکسنی دریافت کند و پادتنی در بدنش به وجود بیاید، می‌ تواند از طریق جفت و شیر مادر این ایمنی را به فرزندش منتقل کند.
او ادامه داد: دو سال است که ما با بیماری مخوفی به نام کرونا دست و پنجه نرم می‌ کنیم. با توجه به مرگ و میری که این بیماری برای مردم جهان ایجاد کرده است، به نظر می‌ رسد تنها راه پیشگیری از ابتلا به این ویروس و کاهش آمار مرگ و میر، واکسیناسیون است. خوشبختانه روند واکسیناسیون در کشور ما با سرعت در حال انجام است.
بردبار افزود: پس از انجام واکسیناسیون، پادتن در بدن مادر ایجاد می‌ شود که ایمنی زیادی برای مادر و جنین ایجاد می‌ کند. در حال حاضر واکسن‌ هایی که در کشور وجود دارد، متناسب با شرایط مادران باردار است. توصیه می‌ شود مادران پس از ورود به  ۳  ماهگی به مراکز بهداشتی مراجعه کنند و از واکسن‌ های مجاز برای ایمنی خود و فرزندشان بهره بگیرند. همچنین به مادران شیرده نیز توصیه می‌ شود که پس از تولد نوزادشان واکسن را دریافت کنند.  
این فوق تخصص نوزادان گفت: نوزادان نیز ممکن است به کرونا مبتلا شوند اما بیماری در آن‌ ها شدید نیست و با اقدامات معمول قابل کنترل است، ولی در بعضی موارد نیز گزارش‌ هایی مبنی بر مرگ نوزاد بر اثر ابتلا به کرونا وجود داشته است.
بردبار گفت: پس از شیوع بیماری در چین، دانشمندان اعلام کردند که کرونا از طریق جفت به نوزادان منتقل نخواهد شد و نوزادان فقط پس از تولد به بیماری مبتلا می‌شوند اما کشور ما جزو اولین کشور‌ هایی بود که با موارد ابتلای جنین به کرونا از طریق جفت مواجه و متوجه ابتلا شد.
او ادامه داد: خوشبختانه بسیاری از این نوزادان با اقدامات حمایتی درمان شدند اگرچه پس از بروز پیک پنجم، ابتلای مادر به کرونا افزایش پیدا کرد.
این فوق تخصص نوزادان بیان کرد: از اواسط تیر که پیک پنجم کرونا آغاز شد موارد ابتلای مادران به کرونا بالا رفت اما در چند هفته اخیر با توجه به واکسیناسیون مادران باردار تعداد ابتلای مادران و نوزادان بسیار کمتر شده و آمار روند کاهشی پیدا کرده است.
ابتلای  ۱۰۳  هزار مادر باردار به کرونا طی یک سال اخیر
چنگیزی رئیس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت در گفت‌ وگو با  باشگاه خبرنگاران جوان  اظهار کرد: طی یک سال اخیر حدود  ۱۰۳  هزار مادر باردار به صورت سرپایی و بستری به کرونا مبتلا شدند. با توجه به پیک پنجم، مرگ مادران باردار هم به طور خاص افزایش پیدا کرد.
او ادامه داد: از مرداد تا این لحظه حدود  ۵۱  هزار تزریق واکسن به مادران باردار صورت گرفته که حدود  ۷  هزار مورد از این تزریق‌ ها پس از زایمان در  ۴۲  روز اول زایمان و بقیه مربوط به مادران باردار بوده است. نکته حائز اهمیت این است که مادران بین  ۱۸  تا  ۳۵  سال و مادران بارداری که بیماری‌ های خاص مانند بیماری‌ های قلبی، کبدی کم‌ خونی، آسم و غیره دارند و همچنین مادرانی که چند قلو باردار هستند، باید واکسینه شوند.
چنگیزی گفت: این اختیار به دانشگاه‌ های علوم‌ پزشکی داده شده تا مادران باردار  ۱۸  تا  ۳۵  سال که اصرار بر واکسیناسیون دارند را واکسینه کنند. همچنین جایی که گروه سنی و شغلی یک مادر باردار باعث شود که در منطقه محل زندگی‌اشپیشنهاداتی برای تزریق واکسیناسیون به آن گروه سنی و شغلی خاص بشود، واکسن سینوفارم را دریافت خواهد کرد.
او ادامه داد: در مورد واکسن‌ هایی مثل سینوفارم که بر پایه ویروس غیرفعال شده هستند، هیچ نگرانی برای عوارض وجود ندارد به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت مجوز تزریق واکسن در ایام بارداری را صادر کرده است.
رئیس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت گفت: مادران بارداری که در بخش‌ های دولتی مورد مراقبت قرار می‌ گیرند بر اساس اولویت و برنامه آن فضا برای واکسیناسیون فراخوان داده می‌ شوند اما مادرانی که در بخش‌ های خصوصی مراقبت می‌ شوند باید یک بار به پایگاه بهداشتی نزدیک منزل خود مراجعه کنند تا کل پرونده و شرایط و سلامت جنینشان بررسی شود و پس از آن واکسن را دریافت خواهند کرد.
واکسن کرونا برای مادر باردار و جنین عارضه‌ ای ندارد
اشراقی، فلوشیپ طب مادر و جنین و حاملگی‌ های پرخطر در گفت‌ وگو با  باشگاه خبرنگاران جوان  در مورد واکسیناسیون مادران باردار اظهار کرد: با توجه به آغاز واکسیناسیون کرونا در چند ماه اخیر مقالات و گایدلاین‌ های موجود همچنین کارآزمایی‌ های بالینی صورت گرفته، نشان دهنده این است که واکسیناسیون مادران باردار هم به نفع مادر و هم به سود جنین است.
اشراقی در مورد زمان واکسیناسیون مادران باردار گفت: توصیه ما این است که واکسیناسیون مادران باردار بعد از دوازده هفتگی آن‌ ها صورت بگیرد، همچنین در مورد نگرانی‌ هایی که مادران باردار در مورد عوارض احتمالی واکسن بر خود و یا جنینشان دارند باید اظهار کرد؛ طبق مطالعات صورت گرفته تاکنون هیچ عارضه خاص و خطرناکی بر اثر تزریق واکسن کرونا به مادر برای جنین گزارش نشده است.
او افزود: خوشبختانه با برنامه واکسیناسیون مادران باردار، هم میزان ابتلای مادر باردار به کرونا و هم شدت بیماری در صورت ابتلا، کاهش پیدا کرده است، همچنین عوارض و مرگ و میر مادران نیز به صورت چشمگیری کاهش  پیدا  کرده است.
بارداری و واکسیناسیون کرونا
واکسیناسیون، ایمنی نسبی برای مادر و نوزاد به ارمغان می‌آورد اما باید توجه داشت که پس از واکسیناسیون هم همچنان باید بر رعایت شیوه نامه‌ های بهداشتی، مداومت کرد. متخصصان توصیه می‌ کنند که مادران پس از زایمان از هرگونه حضور در جمع‌ های خانوادگی پرهیز کنند. همچنین حتما قبل از شیر دادن به نوزادشان، دستها را با شوینده‌های ملایم بشویند و در صورت بروز علائمی مانند عطسه و سرفه و آبریزش بینی، حین شیردهی حتما از ماسک استفاده کنند.
همچنین دوری از هرگونه اضطراب و استرس و رعایت اصول تغذیه‌اینقش موثری در تقویت سیستم ایمنی بدن و در نتیجه محافظت از مادر و نوزاد در برابر ابتلا به کرونا دارد.
مطالعات، تحقیقات و مقالات زیادی در سطح جهان در مورد انتقال مستقیم آنتی بادی از مادر به جنین منتشر شده است و در شرایطی که سلامت جنین برای مادری که نه ماه شرایط سختی را تحمل کرده تا حس شیرین مادری را تجربه کند، حائز اهمیت است، مادران باید به دور از هرگونه نگرانی و استرس، با مشورت پزشک متخصص، از واکسن‌های در دسترس استفاده کنند. متخصصان و مسئولان وزارت بهداشت معتقدند واکسن کرونا برای مادر و جنین عارضه‌ایندارد و البته واکسیناسیون مادران پرخطر از اهمیت بیشتری برخوردار است.