.jpg)
مشکلات تنفسی از شایعترین علل منجر به بستری نوزاد در بخش مراقبت ویژه نوزادان است.
تعریف بیماری:
سندرم زجر تنفسی یک اختلال ریوی در نوزادان است. این بیماری به طور عمده در نوزادان نارس ایجاد میشود و باعث ایجاد مشکل تنفسی در 3 تا 6 ساعت اول تولد میشود. در نوزادان ترم و رسیده کمتر اتفاق میافتد (نوزاد نارس: نوزادی است که سن حاملگی آن کمتر از 37 هفته باشد).
علت:
علت اصلی این بیماری کمبود یا کاهش تولید مادهای به نام سورفاکتانت است. سورفاکتانت مادهای است که برای بهبود عملکرد ریه نوزاد لازم و ضروری است. کمبود این ماده باعث میشود ریههای نوزاد با هر بار نفسکشیدن روی هم بخوابند و نفس کشیدن نوزاد با مشکل و به سختی انجام شود. باافزایش سن حاملگی مادر، این ماده در ریه جنین افزایش پیدا میکند به همین دلیل بدنبال زایمان زودرس تنفس نوزاد با مشکل مواجه میشود.
عوامل ایجاد کننده:
خطر پیدایش این سندرم در نوزادان نارس، نوزاد مادر دیابتی، حاملگی چند قلویی، زایمان سریع، استرس سرما و زایمان سخت و اسیفکسی بیشتر است.
علایم:
علایم معمولا در بدو تولد و یا مدت کوتاهی پس از تولدظاهر میشود و به طور پیشرونده شدیدتر میشود.
علایم شامل:
*تنفس سریع (بیش از 60 بار در دقیقه)
*ناله حین تنفس
*شل بودن نوزاد
*رنگ پریدگی
*لرزش و پرش پره های بینی
*رترکسیون ( کشیده شدن دیواره قفسه سینه و فضای بین دندهها بطرف داخل هنگام تنفس)
*سیاه بودن لبها و مخاط داخلی دهان و... می باشد.
اقدامات لازم جهت درمان:
- بستری کردن نوزاد در بخش مراقبتهای ویژه
نوزادان بلافاصله بعد از تولد:
در بخش ویژه نوزادان، نوزادی را که مشکل تنفسی دارد روی تخت گرم به نام وارمر قرار میدهند و لباسهای نوزاد را در میاورند.
از طریق یک نوار پلاستیکی که دور مچ دست یا پای نوزاد بسته میشود نوزاد به یک دستگاه نمایشگر وصل میشود که به طور مداوم ضربان قلب و تنفس و اکسیژن سطح پوست او را نشان میدهد.
-برقرار کردن سیستم تنفسی حمایتی (اکسیژن
رسانی از طریق هود یا بینی یا وصل به رسپیراتور)
نوزاد مبتلا به این بیماری نیاز به دریافت اکسیژن اضافه دارد تا سطح اکسیژن خونش را در سطح نرمال حفظ کند. برای این منظور سر نوزاد را داخل کلاهک پلاستیکی (هود) کرده و یا داخل بینی او لوله پلاستیکی قرار میدهند که به منبع اکسیژن وصل است. اگر وضعیت تنفسی نوزاد بهبود نیافت با وارد کردن لوله در دهان و یا بینی نوزاد، او را به دستگاه رسپیراتور متصل میکنند.
- در صورت بدتر شدن وضعیت تنفسی تزریق سورفاکتانت در داخل ریه نوزاد (به منظور بهبود تنفس نوزاد و عملکرد ریه وی، از مواد استخراج شده از ریه حیوانات که شبیه به سورفاکتانت عمل میکند) استفاده میشود.
- ساکشن (خارج کردن ترشحات دهان و کف حلق)
در صورت وجود ترشحات در دهان و بینی پرستار با استفاده از یک لوله پلاستیکی که به دستگاه ساکشن وصل است ترشحات را جهت بهبود وضعیت تنفسی خارج میسازد.
- قطع شیردهی به نوزاد ( به طور موقت)
نوزادی که این بیماری را دارد سریع نفس میکشد و از همه انرژی برای نفس کشیدن استفاده میکند لذا توانائی و انرژی برای تغذیه ندارد و نمیتواند مکیدن را با تنفس سریع خود هماهنگ کند. به همین دلیل نوزاد NPO میشود یعنی چیزی از طریق دهان نباید بخورد. برای همین راه وریدی برای نوزاد برقرار میکنند تا سرم را جهت پیشگیری از کم ابی و قند را برای افزایش انرژی نوزاد فراهم کند.
مادر گرامی در این زمان شما باید شیر خود را بدوشید و ذخیره کنید تا در صورت نیاز هنگام شروع شیردهی مورد استفاده قرار بگیرد.
-تجویز آنتی بیوتیک
منابع:
D Perry SH،Hokenberry Wong .lowdermilk
DL. Wong’s nursing care of infants and
children. London. Mosby.٢٠١١ ،th edi ٩.
کتاب NICU زیر ذره بین، دکتر مرتضوی،م. وفائی، ع و همکاران.تهران: نواندیشان اریاکهن، 1398
هدایت اله صلاح زهی، فرنوش خجسته و سیما نظر پور،پرستاری و بهداشت مادران و نوزادان .1388